بزرگترين موسسه حقوقي تهران

مطالبه وجه سفته و تاخیر تادیه آن

سفته یکی از اسناد تجاری و متضمن تعهد به پرداخت صادر کننده آن است. در واقع، صادرکننده سفته با صدور آن متعهد می‌گردد که مبلغ معینی را در سررسید مشخص به دارنده آن بپردازد. فلذا چنانچه متعهد سفته از انجام تعهد خود مبنی بر پرداخت وجه سفته امتناع ورزد، دارنده باید دعوی مطالبه وجه سفته را طرح نماید. همچنین تحت شرایطی دارنده سفته می‌تواند خسارت تأخیر تأدیه ناشی از دیرکرد پرداخت وجه آن را بر اساس ماده 522 قانون آیین دادرسی مدنی مطالبه نماید. مطلب مطالبه وجه سفته و تاخیر تادیه آن به بررسی شرایط و ضوابط اقامه دعوی مطالبه وجه و تأخیر تأدیه آن در دادگاه صالح می‌پردازد. فلذا چنانچه به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه و یا پاسخی برای پرسش‌های خود هستید، با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.

دریافت مشاوره از وکیل پایه یک دادگستری »»» 88403987- 021

مطالبه وجه سفته

در قسمت ابتدایی مطلب «مطالبه وجه سفته و تأخیرتأدیه آن» به بررسی «مطالبه وجه سفته» و در قسمت دوم به تشریح «خسارت تأخیر تأدیه آن می‌پردازیم:

مطالبه وجه سفته از طریق طرح دعوی حقوقی

برعکس چک برگشتی که از سه طریق قابل پیگیری و مطالبه است، وجه سفته صرفاً از طریق طرح دعوی حقوقی در دادگاه امکان‌پذیر است. یعنی چنانچه وجه سفته از سوی هیچ یک از مسئولین آن پرداخت نشده باشد، دارنده سفته می‌تواند برای مطالبه وجه آن اقدام به طرح دعوی حقوقی در دادگاه نماید. اقامه دعوی مطالبه وجه سفته از طریق تقدیم دادخواست بر اساس شرایط مقرر در قانون آئین دادرسی مدنی صورت می‌گیرد.

مرور زمان اقامه دعوی مطالبه وجه سفته

مطابق مواد قانون تجارت:

الف) چنانچه صادرکننده سفته تاجر باشد یا سفته برای امور تجاری صادر شده باشد: دارنده باید ظرف 5 سال طرح دعوا نماید. مبدأ این مهلت 5 ساله از زمان اعتراض یا آخرین اقدام قضایی است. البته چنانچه نسبت به عدم پرداخت وجه سفته، اعتراضی صورت نگرفته باشد، آغاز مهلت از تاریخ انقضاء مهلت اعتراض محاسبه می‌گردد

ب) در صورتی که صادرکننده سفته تاجر نبوده و سفته نیز برای امور تجاری صادر نشده باشد: طرح دعوی مزبور مرور زمان ندارد.

وظایف دارنده سفته

برای اینکه دارنده سفته بتواند از مزایای قانونی آن بهره‌مند گردد، باید وظایفی را که در قانون برای او پیش‌بینی شده است، مراعات کند. این وظایف به شرح زیر است:

1- سفته‌های عندالمطالبه

در مورد سفته‌های عندالمطالبه، دارنده باید نهایتاً ظرف یک سال از تاریخ صدور، وجه آن را مطالبه کند. مگر این که بین صادرکننده و دارنده سفته، توافق دیگری صورت بگیرد.

2- سفته دارای سررسید معین

چنانچه در متن سفته زمان معینی برای پرداخت درج شده باشد، دارنده باید در همان تاریخ مشخص، وجه آن را مطالبه نماید. چنانچه علیرغم مطالبه دارنده سفته، صادرکننده مبلغ مندرج در آن را نپردازد دارنده مکلف است ظرف 10 روز از تاریخ سررسید، اعتراض عدم تأدیه را طرح نماید.

✔ بیشتر بخوانید : صفر تا صد چک های صیادی جدید

نکته مهم

در صورتی که محل تادیه سفته:

الف) ایران باشد: دارنده باید ظرف یک سال از تاریخ اعتراض، اقامه دعوی کند؛

ب) خارج از ایران باشد: مهلت اقامه دعوا، دو سال از تاریخ اعتراض عدم تأدیه می‌باشد.

مسئولیت متعهدان سفته

الف) در خصوص دارنده‌ای که وظایف قانونی خود را انجام داده و مواعد مقرر قانونی در خصوص ثبت اعتراض و طرح دعوی را رعایت نموده است:

1- می‌تواند هم به صادرکننده و هم به ظهرنویسان مراجعه کند.

2- مسئولیت صادرکننده و ظهرنویسان در برابر دارنده نسبت به کل وجه و به صورت تضامنی است.

3- دارنده می‌تواند به هر یک از آنها، مجتمعاً یا منفرداً و بدون رعایت ترتیب رجوع نماید.

ب) چنانچه دارنده به وظایف قانونی خود طی مواعد قانونی مقرر عمل نکرده باشد، حق رجوع به ظهرنویسان را ندارد و تنها می‌تواند به شخص صادرکننده سفته رجوع کند.

مسئولیت ضامن مسئولان پرداخت وجه سفته

به طور کلی، در عالم حقوق مسئولیت ضامن تابع مسئولیت مضمونٌ عنه خود می‌باشد. به عبارت دیگر، چنانچه دارنده طبق مقررات فوق‌الذکر حق رجوع به مضمونٌ عنه را دارا باشد می‌تواند به ضامن وی مراجعه کند. لیکن چنانچه به هر دلیلی حق مطالبه وجه از مضمونٌ عنه را از دست بدهد، نمی‌تواند به ضامن وی نیز مراجعه کند.

حق حبس متعهد سفته

تمام مسئولان پرداخت وجه سفته برای تأدیه وجه آن از حق حبس برخوردارند. بدین معنا که این حق را دارند که پرداخت وجه سفته را مشروط به تسلیم اصل سفته و مدارک مربوط به اعتراض عدم تأدیه کنند. چنانچه دارنده با وجود دریافت مبلغ، از تسلیم اصل سفته امتناع ورزد، صادرکننده اختیار دارد الزام دارنده به استرداد لاشه سفته را از دادگاه مطالبه نماید.

مطالبه وجه سفته از ورشکسته

چنانچه یکی از مسئولین پرداخت سفته یا برخی از آنان ورشکست شوند، دارنده حق دارد در هیئت غرّمای هر یک از مسئولین که بخواهد یا در هیات غرّمای همه مسئولین ورشکسته وارد شود.

پرداخت وجه سفته به دارنده فاقد اهلیت

توجه به این نکته ضروری است که تأدیه سفته در وجه دارنده محجور یا ورشکسته معتبر نیست. یعنی متعهد سفته باید ضرورتاً مبلغ را به نماینده قانونی محجور یا مدیر تصفیه ورشکسته پرداخت کند.

پرداخت وجه سفته به محجور:

الف) موجب بریء‌الذمه شدن صادرکننده نیست؛

ب) همچنین اگر مبلغ نزد محجور به هر دلیلی از بین رود، صادرکننده باید دوباره وجه سفته را بپردازد.

مرجع صالح جهت رسیدگی به دعوای مطالبه وجه سفته

رسیدگی به این دعوی در صلاحیت دادگاه عمومی حقوقی محل اقامت خوانده است.

مطالبه وجه سفته و تاخیر تادیه آن

سفته یکی از اسناد تجاری و متضمن تعهد به پرداخت صادر کننده آن است. در واقع، صادرکننده سفته با صدور آن متعهد می‌گردد که مبلغ معینی را در سررسید مشخص به دارنده آن بپردازد. فلذا چنانچه متعهد سفته از انجام تعهد خود مبنی بر پرداخت وجه سفته امتناع ورزد، دارنده باید دعوی مطالبه وجه سفته را طرح نماید. همچنین تحت شرایطی دارنده سفته می‌تواند خسارت تأخیر تأدیه ناشی از دیرکرد پرداخت وجه آن را بر اساس ماده 522 قانون آیین دادرسی مدنی مطالبه نماید. مطلب مطالبه وجه سفته و تاخیر تادیه آن به بررسی شرایط و ضوابط اقامه دعوی مطالبه وجه و تأخیر تأدیه آن در دادگاه صالح می‌پردازد. فلذا چنانچه به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه و یا پاسخی برای پرسش‌های خود هستید، با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.

دریافت مشاوره از وکیل پایه یک دادگستری »»» 88403987- 021

مطالبه وجه سفته

در قسمت ابتدایی مطلب «مطالبه وجه سفته و تأخیرتأدیه آن» به بررسی «مطالبه وجه سفته» و در قسمت دوم به تشریح «خسارت تأخیر تأدیه آن می‌پردازیم:

مطالبه وجه سفته از طریق طرح دعوی حقوقی

برعکس چک برگشتی که از سه طریق قابل پیگیری و مطالبه است، وجه سفته صرفاً از طریق طرح دعوی حقوقی در دادگاه امکان‌پذیر است. یعنی چنانچه وجه سفته از سوی هیچ یک از مسئولین آن پرداخت نشده باشد، دارنده سفته می‌تواند برای مطالبه وجه آن اقدام به طرح دعوی حقوقی در دادگاه نماید. اقامه دعوی مطالبه وجه سفته از طریق تقدیم دادخواست بر اساس شرایط مقرر در قانون آئین دادرسی مدنی صورت می‌گیرد.

مرور زمان اقامه دعوی مطالبه وجه سفته

مطابق مواد قانون تجارت:

الف) چنانچه صادرکننده سفته تاجر باشد یا سفته برای امور تجاری صادر شده باشد: دارنده باید ظرف 5 سال طرح دعوا نماید. مبدأ این مهلت 5 ساله از زمان اعتراض یا آخرین اقدام قضایی است. البته چنانچه نسبت به عدم پرداخت وجه سفته، اعتراضی صورت نگرفته باشد، آغاز مهلت از تاریخ انقضاء مهلت اعتراض محاسبه می‌گردد

ب) در صورتی که صادرکننده سفته تاجر نبوده و سفته نیز برای امور تجاری صادر نشده باشد: طرح دعوی مزبور مرور زمان ندارد.

وظایف دارنده سفته

برای اینکه دارنده سفته بتواند از مزایای قانونی آن بهره‌مند گردد، باید وظایفی را که در قانون برای او پیش‌بینی شده است، مراعات کند. این وظایف به شرح زیر است:

1- سفته‌های عندالمطالبه

در مورد سفته‌های عندالمطالبه، دارنده باید نهایتاً ظرف یک سال از تاریخ صدور، وجه آن را مطالبه کند. مگر این که بین صادرکننده و دارنده سفته، توافق دیگری صورت بگیرد.

2- سفته دارای سررسید معین

چنانچه در متن سفته زمان معینی برای پرداخت درج شده باشد، دارنده باید در همان تاریخ مشخص، وجه آن را مطالبه نماید. چنانچه علیرغم مطالبه دارنده سفته، صادرکننده مبلغ مندرج در آن را نپردازد دارنده مکلف است ظرف 10 روز از تاریخ سررسید، اعتراض عدم تأدیه را طرح نماید.

✔ بیشتر بخوانید : صفر تا صد چک های صیادی جدید

نکته مهم

در صورتی که محل تادیه سفته:

الف) ایران باشد: دارنده باید ظرف یک سال از تاریخ اعتراض، اقامه دعوی کند؛

ب) خارج از ایران باشد: مهلت اقامه دعوا، دو سال از تاریخ اعتراض عدم تأدیه می‌باشد.

مسئولیت متعهدان سفته

الف) در خصوص دارنده‌ای که وظایف قانونی خود را انجام داده و مواعد مقرر قانونی در خصوص ثبت اعتراض و طرح دعوی را رعایت نموده است:

1- می‌تواند هم به صادرکننده و هم به ظهرنویسان مراجعه کند.

2- مسئولیت صادرکننده و ظهرنویسان در برابر دارنده نسبت به کل وجه و به صورت تضامنی است.

3- دارنده می‌تواند به هر یک از آنها، مجتمعاً یا منفرداً و بدون رعایت ترتیب رجوع نماید.

ب) چنانچه دارنده به وظایف قانونی خود طی مواعد قانونی مقرر عمل نکرده باشد، حق رجوع به ظهرنویسان را ندارد و تنها می‌تواند به شخص صادرکننده سفته رجوع کند.

مسئولیت ضامن مسئولان پرداخت وجه سفته

به طور کلی، در عالم حقوق مسئولیت ضامن تابع مسئولیت مضمونٌ عنه خود می‌باشد. به عبارت دیگر، چنانچه دارنده طبق مقررات فوق‌الذکر حق رجوع به مضمونٌ عنه را دارا باشد می‌تواند به ضامن وی مراجعه کند. لیکن چنانچه به هر دلیلی حق مطالبه وجه از مضمونٌ عنه را از دست بدهد، نمی‌تواند به ضامن وی نیز مراجعه کند.

حق حبس متعهد سفته

تمام مسئولان پرداخت وجه سفته برای تأدیه وجه آن از حق حبس برخوردارند. بدین معنا که این حق را دارند که پرداخت وجه سفته را مشروط به تسلیم اصل سفته و مدارک مربوط به اعتراض عدم تأدیه کنند. چنانچه دارنده با وجود دریافت مبلغ، از تسلیم اصل سفته امتناع ورزد، صادرکننده اختیار دارد الزام دارنده به استرداد لاشه سفته را از دادگاه مطالبه نماید.

مطالبه وجه سفته از ورشکسته

چنانچه یکی از مسئولین پرداخت سفته یا برخی از آنان ورشکست شوند، دارنده حق دارد در هیئت غرّمای هر یک از مسئولین که بخواهد یا در هیات غرّمای همه مسئولین ورشکسته وارد شود.

پرداخت وجه سفته به دارنده فاقد اهلیت

توجه به این نکته ضروری است که تأدیه سفته در وجه دارنده محجور یا ورشکسته معتبر نیست. یعنی متعهد سفته باید ضرورتاً مبلغ را به نماینده قانونی محجور یا مدیر تصفیه ورشکسته پرداخت کند.

پرداخت وجه سفته به محجور:

الف) موجب بریء‌الذمه شدن صادرکننده نیست؛

ب) همچنین اگر مبلغ نزد محجور به هر دلیلی از بین رود، صادرکننده باید دوباره وجه سفته را بپردازد.

مرجع صالح جهت رسیدگی به دعوای مطالبه وجه سفته

رسیدگی به این دعوی در صلاحیت دادگاه عمومی حقوقی محل اقامت خوانده است.