بزرگترين موسسه حقوقي تهران

علي رغم اينكه در ذهن بيشتر مردم مجازات‌ها يك قانون از پيش تعيين شده است ولي در بسياري از موارد قانون تعيين مجازات را به عهده دادگاه گذاشته است. در اين مطلب با اشاره به نكات وكيل پايه يك جنايي در بيان انواع مجازات قانوني اين مبحث را دنبال مي‌كنيم.

وكيل پايه يك كيفري در بيان انواع مجازات‌ها

ارتكاب به جرم در كل دنيا موضوعي است كه با تحمل مجازات همراه است. نوع مجازات ارتباط زيادي به نظام حقوقي هر كشور و شرايط آن جامعه دارد. در ايران مجازات‌ها طبق قانون به چهار قسم تقسيم مي‌شوند. اين موارد علاوه بر اينكه جنبه تبيهي براي مجرم دارند، به نوعي سعي مي‌كنند موجب، عدم تكرار جرم توسط مرتكب شوند. ضمن اينكه با توجه به تفاوت در جرايم مختلف، مجازات‌ها نيز بايد بنا به آن تعيين شوند. قانون حد و حدود اين مجازات ها را تعيين كرده است. در عين حال به قاضي و محاكم اختيار داده است تا بنا به شرايط مجرم و شرايط ارتكاب جرم، نوع يا ميزان مجازات قابل تعديل يا تغيير باشد. در اين مقاله با اشاره به نكات وكيل پايه يك كيفري در بيان انواع مجازات‌ها قصد داريم اين موضوع را بررسي نماييم.

مجازات چيست؟

به گفته وكيل كيفري در تمامي جرايم به جهت آسيب به شخص يا جامعه بايد عامل تنبيهي يا بازدارنده‌اي وجود داشته باشد. در غير اين صورت، آمار جرايم در جامعه به طور فزاينده اي زياد مي‌شود. قانون مجازات اسلامي، به تعريف جرم و سپس مجازات پرداخته است.

ماده ۲ قانون مجازات:

«هر رفتاري اعم از فعل يا ترك فعل كه در قانون براي آن مجازات تعيين شده است جرم محسوب مي شود.»

در صورت وقوع جرم، مجازات متناسب با آن طبق شرايط قانوني در دادگاه، توسط قاضي تعيين مي‌شود.

انواع مجازات

انواع مجازات در قانون

طبق قانون مجازات اسلامي، كه به بيان انواع مجازات و توضيح آن‌ها پرداخته است، مجازات به سه نوع تقسيم

مي‌شوند.

• مجازات اصلي
• مجازات تكميلي
• مجازات تبعي

مجازات اصلي

مهم‌ترين نوع مجازات كه توسط قانون براي هر جرم تعيين شده است، مجازات اصلي است. براي مثال مجازات اصلي در قتل عمد قصاص است كه به طور صريح در قانون ذكر شده است.

اين قسم از مجازات‌ها داراي انواعي هستند كه باتوجه به نوع جرم تعيين مي‌شوند. اين اقسام عبارت‌اند از:

حدود، قصاص، ديات، تعزيرات و مجازات‌هاي بازدارنده.

در ادامه به توضيح مختصر هر يك از انواع مجازات‌هاي اصلي مي‌پردازيم:

انواع مجازات

حدود

حدود (حد) نوعي از مجازات است كه به طور مشخص نوع، ميزان و كيفيت آن در قانون مشخص شده است. ويژگي اين نوع از مجازات ها اين است كه قابل تغيير يا تبديل توسط قاضي نيست. به عبارت ديگر محكمه نمي‌تواند در اين گونه مجازات‌ها تخفيفي قائل شود. از جمله اين مجازات‌ها مي‌توان به حد زنا، سرقت، محاربه و…، اشاره كرد.

قصاص

نوع ديگري از مجازات كه در قانون تعيين شده است، قصاص است كه در برخي جرايم مانند آسيب جاني يا قتل مشخص مي‌شود. در اين نوع جرايم بايد متناسب با عمل او باشد نه كمتر و نه بيشتر. مانند مجازات قصاص نفس (اعدام)، قصاص عضو.

ديه

قسم ديگري از مجازات، ديه است كه به معناي مالي است كه در قانون براي برخي جنايات در نظر گرفته شده است.

تعزيرات

تعزيرات بر خلاف حدود است. به اين معنا كه نوع و مقدار آن به عهده محكمه است و در قانون مشخص نشده است. قاضي براي تعيين مجازات در اين نوع جرايم بنا به اوضاع و احوال تصميم‌گيري مي‌كند. از جمله مجازات‌هاي تعزيري مي‌توان به حبس يو شلاق تعزيري اشاره كرد.

مجازات‌هاي بازدارنده

اين گونه مجازات‌ها از جمله مجازات‌هايي هستند كه انواع بسياري دارند و هدف آن جلوگيري از تكرار جرم است. براي مثال حبس، تبعيد، محروميت از حقوق اجتماعي، لغو مجوز‌ها و…، از جمله مجازات‌هاي بازدارنده محسوب مي‌شوند.

مجازات تكميلي

قسم دوم از انواع مجازات‌ها كه در كنار مجازات اصلي تعريف مي‌شوند، مجازات تكميلي است. اين دسته از مجازات ها با نظر قاضي در مواردي كه قانون اجازه داده باشد، تعيين مي‌شوند.

قانون مجازات اسلامي در ماده ۲۳ شرايط و انواع مجازات‌هاي تكميلي را بيان كرده است:

دادگاه مي تواند فردي را كه به حد، قصاص يا مجازات تعزيري از درجه شش تا درجه يك محكوم كرده است با رعايت شرايط مقرر در اين قانون، متناسب با جرم ارتكابي و خصوصيات وي به يك يا چند مجازات از مجازات هاي تكميلي زير محكوم نمايد:

الف- اقامت اجباري در محل معين

ب- منع از اقامت در محل يا محل‌هاي معين

پ- منع از اشتغال به شغل، حرفه يا كار معين

ت- انفصال از خدمات دولتي و عمومي

ث- منع از رانندگي با وسايل نقليه موتوري و يا تصدي وسايل موتوري

ج- منع از داشتن دسته چك يا اصدار اسناد تجارتي

چ- منع از حمل سلاح

ح- منع از خروج اتباع ايران از كشور

خ- اخراج بيگانگان از كشور

د- الزام به خدمات عمومي

ذ- منع از عضويت در احزاب، گروه‌ها و دستجات سياسي يا اجتماعي

ر- توقيف وسايل ارتكاب جرم يا رسانه يا موسسه دخيل در ارتكاب جرم

ز- الزام به يادگيري حرفه، شغل يا كار معين

ژ- الزام به تحصيل

س- انتشار حكم محكوميت قطعي

مجازات تبعي

مجازات‌هاي تبعي همان طور كه از نام ان‌ها بر مي‌آيد دسته از مجازات‌ها هستند كه مجازات مستقلي به شمار نمي‌روند بلكه تبعات جرم و محروميت‌هايي هستند كه به موجب مجازات اصلي براي فرد به وجود مي‌آيند. اين مورد همان سوء پيشينه‌اي است كه براي مجرم به وجود مي‌آيد.

براي مثال اگر مجازات حبس ابد به مجازات كمر تخفيف پيدا كند، مجازات تبعي آن يعني برخي از محروميت‌هاي اجتماعي بر مبناي ماده ۲۶ قانون مجازات اسلامي در مورد او تا مدت مشخص شده در قانون وجود دارد.

براي آشنايي بيشتر با اين مطلب و انجام ساير امور حقوقي مي‌توانيد با موسسه حقوقي آسايش‌گستران تماس بگيريد:

۰۲۱-۸۸۴۰۳۹۸۷