بزرگترين موسسه حقوقي تهران

در مقاله وكيل پايه يك نياوران در توضيح مبحث نفقه زن، قصد داريم اين موضوع را با توجه به شرايط و موارد قانوني بررسي كنيم.

وكيل پايه يك تهران در توضيح نفقه زن

خانواده به عنوان مهم‌ترين نهاد در جامعه همواره مورد توجه بوده است. به همين دليل لازم است از جنبه‌هاي مختلفي به آن توجه شود كه از جمله آن مي‌توان به مسائل حقوقي خانواده اشاره كرد. نظر به اهميت اين موضوع، قانون علاوه بر بيان حقوق و تكاليف هر يك از اعضاي خانواده، به طور مفصل آن ها را شرح داده است. بخشي از اين حقوق و تكاليف، مسائل مالي است كه قانون ايران آن را بر عهده مرد دانسته است. به عبارت بهتر مرد به عنوان شوهر يا پدر وظيفه تامين اعضاي خانواده خود را دارد. اين تكليفي است كه قانون بر دوش او نهاده است. تامين مالي خانواده در قانون تحت عنوان نفقه شناخته مي‌شود كه صرف دادن پول نقد نيست. در اين مقاله با اشاره به مباحث مطرح شده از سوي وكيل پايه يك تهران در توضيح نفقه زن ، اين موضوع را بررسي مي‌كنيم.

نفقه چيست؟

در قانون مدني ايران، بخشي با عنوان حقوق خانواده وجود دارد كه تمامي مباحث مربوط به آن را بيان كرده است. نفقه نيز در اين بخش مورد توجه قرار گرفته است. طبق اين قانون، نفقه به معناي تامين تمامي مايحتاج زن مي‌شود. مواردي همچون مسكن، پوشاك، غذا، اثاثيه منزل و هزينه هاي درمان و… .

قانون در اين زمينه خادم را نيز به عنوان نفقه در نظر گرفته است با اين شرط كه زن عادت به داشتن خادم داشته يا به واسطه مريضي به آن نيازمند باشد.

نفقه در قانون

همان طور كه بيان شد، نفقه تكليف مرد نسبت به زن به شمار مي‌رود و در اين مورد مواد مختلفي شرايط و نحوه پرداخت آن را بيان كرده است.

ماد‌‌ه ۱۱۰۷ قانون مد‌‌ني در اين باره مقرر مي‌دارد:

«نفقه عبارت است از همه‌ نيازهاي متعارف و متناسب با وضعيت زن از قبيل مسكن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزينه‌هاي د‌‌رماني، بهد‌‌اشتي و خاد‌‌م د‌‌ر صورت عاد‌‌ت يا احتياج، به واسطه‌ نقصان يا مرض.»

پرداخت نفقه

شرايط پرداخت نفقه زن

اولين موردي كه در رابطه با پرداخت نفقه بايد در نظر داشته باشيد اين است كه نفقه صرفا در عقد دائم موضوعيت دارد. در مورد عقد موقت در صورتي كه توافقي بين طرفين مبني بر اين موضوع شكل گرفته باشد، نفقه پرداخت مي‌شود. در غير اين صورت تكليفي به عهده مرد نيست.

دومين مورد اين است كه پرداخت نفقه منوط به تمكين زن از شوهر است. در صورت عدم تمكين، مرد الزامي به پرداخت نفقه ندارد. در اين باره قانون مدني در ماده ۱۱۰۸ مقرر مي‌دارد:

«هرگاه زن بدون مانع مشروع از اداي وظايف زوجيت امتناع كند، مستحق نفقه نخواهد بود.»

اين مورد شامل تمكين عام و تكمين خاص است.

عدم پرداخت نفقه زن

نفقه موردي است كه در قانون مدني به آن پرداخته شده است. در عين حال عدم پرداخت آن مي‌تواند از لحاظ كيفري نيز براي مرد، مسئوليت ايجاد كند. به بيان بهتر در صورت عدم پرداخت نفقه، مرد مجرم شناخته مي‌شود و بايد تحمل مجازات نمايد. قانون مجازات اسلامي در ماده ۶۴۲ اين موضوع را با عنوان ترك نفقه مورد توجه قرار داده است:

«هر كس با د‌‌اشتن استطاعت مالي، نفقه زن خود‌‌ را د‌‌ر صورت تمكين ند‌‌هد‌‌ يا از تأد‌‌يه نفقه ساير اشخاص واجب‌النفقه امتناع كند‌‌، د‌‌اد‌‌گاه او را از سه ماه و يك ‌روز تا پنج ماه حبس محكوم مي‌كند‌‌.»

نفقه زن

دريافت نفقه در صورت فوت شوهر

يكي از مواردي كه زمينه پرداخت نفقه بايد به آن توجه كرد اين است كه با وجود زنده بودن مرد، پرداخت نفقه به عهده اوست. در عين حال ممكن است اين سوال مطرح شود كه در صورت فوت او اين تكليف به عهده چه كسي است؟

در پاسخ بايد گفت، پرداخت نفقه پس از فوت شوهر در مدت عده از اموال او صورت مي‌گيرد. در اين زمينه زن مي‌تواند نفقه خود را از كسي كه اموال مرد پس از فوت در اختيار اوست، مطالبه نمايد.

به همين ترتيب اگر شوهر براي مدتي غير متعارف مراجعه نكرده يا مفقود شده باشد، زن مي‌تواند با مراجعه به دادگاه، نفقه خود را از اموال مرد تقاضا نمايد.

حق حبس زن

علاوه بر تمامي موارد فوق بايد اين نكته را هم ذكر كرد كه در صورت مطالبه مهريه توسط زن و عدم پرداخت از سوي شوهر، زن مي‌تواند از حق حبس خود استفاده نموده و تمكين ننمايد. در اين حالت، عدم تمكين موجب از بين رفتن حق دريافت نفقه نخواهد شد و مرد موظف به پرداخت آن است.

حق طلاق زن

به توصيه وكيل دادگستري تهران، در صورتي كه زن نفقه خود را طلب نمايد ولي مرد از پرداخت آن امتناع كند، پس از گذشتن مدتي، زن مي‌تواند تقاضاي طلاق نمايد. اين مدت طبق قانون ۶ ماه است. اين مورد يكي از موارد عسر و حرج براي ادامه زندگي محسوب مي‌شود و موجب به وجود آمدن حق طلاق براي زن است.

عدم توانايي در پرداخت حق نفقه

نفقه زن همان طور كه بيان شد يك تكليف است كه بر عهده مرد گذاشته شده است. در نتيجه مرد موظف به پرداخت آن است. در صورتي كه مرد توانايي پرداخت نفقه نداشته باشد و زن نفقه خود را مطالبه نمايد، مرد مي‌تواند تقاضاي اعسار به دادگاه بدهد. در اين زمينه اگر به طور كلي نتواند نفقه را پرداخت كند، موجبي براي حق طلاق زن است. در غير اين صورت اگر عدم پرداخت به ميزان تعيين شده توسط محكمه نباشد، قاضي مي‌تواند در ميزان پرداخت به او تخفيف دهد.

نفقه چگونه محاسبه مي‌شود؟

مبناي قانوني براي تعيين ميزان نفقه به معيارهاي مختلفي بستگي دارد كه عموما با توجه به شرايط زوجه است. به همين دليل است كه ميزان نفقه در اشخاص مختلف با يكديگر متفاوت است. مواردي همچون تحصيلات، وضعيت خانوادگي پيش از ازدواج، شئونات اجتماعي، محل زندگي و…، در اين زمينه تاثير گذار است اما بايد در نظر داشت كه ميزان درآمد و توانايي مرد هم در تعيين ميزان نفقه تاثير گذار است.

براي آشنايي بيشتر با اين مطلب و انجام ساير امور حقوقي مي‌توانيد با موسسه حقوقي آسايش‌گستران تماس بگيريد:

۰۲۱-۸۸۴۰۳۹۸۷